آلمان (به آلمانی: Deutschland) با نام رسمی جمهوری فدرال آلمان (به آلمانی:BRD:Bundesrepublik Deutschland)، کشوری در قاره اروپا با پایتخت برلین است. آلمان از شمال با دریای شمال، دانمارک ودریای بالتیک، از شرق با لهستان و جمهوری چک، از جنوب با اتریش و سوئیس و از غرب با فرانسه، لوکزامبورگ، بلژیک و هلند مرز دارد.[۱] مساحت آن ۳۵۷۱۲۱٫۴۱ کیلومتر مربع است و با ۸۲ میلیون نفر، پرجمعیتترین کشور اروپا است.[۲][۳]
اولین حضور جامعهٔ انسانی در سرزمین آلمان به ۵۰۰ هزار سال پیش و انسانهاینئاندرتال بازمیگردد. رمیها اولین گروه از انسانهای متمدن بودند، که در آلمان ساکن شدند. تا سال ۸۰۰ میلادی آلمان حکومت مقتدری نداشت و مورد تاخت و تاز همسایهها بود. در این سال شارلمانیتوانست کشورهای رم را متحد کند، اما این اتحاد کوتاه مدت بود. از سرزمینهای متعلق به وی، سه پادشاهی شکل گرفت، که یکی از آنها به آلمان امروزی ختم میشود. اولین پادشاه آلمانیزبان در این سرزمین، لودویگ شاه آلمانی بود. دیگر کشورها از آن پس، مردم این سرزمین را با زبان آلمانیمیشناختند. پس از این دوره، حکومت بهامپراطوری مقدس روم رسید، این دوره که شامل قرون وسطی میشود با قدرت گرفتن کلیسای کاتولیک همراه بود. ظهورکلیسای پروتستان و مارتین لوتر را میتوان از رویدادهای مهم آن زمان برشمرد. پس از آن در اوایل قرن ۱۹ام امپراطوری پروس از اتحاد مناطق آلمانی در کنگره وین شکل گرفت. با پایان جنگ جهانی اول، قیصر مجبور به استعفا شد، این دوره تا برآمدن فاشیسمرا دوران جمهوری وایمار مینامند. با بدتر شدن وضعیت اقتصادی در آلمان پس از جنگ جهانی اول و گسترش نژادپرستی، حزب نازی در این کشور به قدرت رسید. این حزب تا پایان جنگجهانی دوم و شکست آلمان در این کشور حاکم بود. پس از جنگجهانی دوم، کشور آلمان، به دو قسمت شرقی و غربی تقسیم شد، تا در سال ۱۹۹۰ آلمان غربی و شرقی متحد گشته و جمهوری فدرال آلمان را تشکیل دهند.[۴][۵]
آلمان دارای نظام سیاسی جمهوری فدرال دموکراتیک پارلمانی بوده و دارای ۱۶ ایالتاست. این ایالتها میتوانند در برخی مسایل مستقل عمل کنند. آلمان هم اکنون یکی از صنعتیترین کشورهای جهان است و به عنوان ثروتمندترین عضو اتحادیه اروپا، موتور اقتصادیِ حوزهٔ پولیِ یورو محسوب میشود. شهرهای بزرگ آلمان برلین،هامبورگ، مونیخ و فرانکفورت میباشند.[۲]
آلمان در دو جنگ جهانی اول و دوم نقش گستردهای داشت و در پی این دو جنگ خسارتهای زیادی را متحمل شد. پس از پایان جنگ با وامهایی که از کشورهای متفق گرفت، توانست کشور را بازسازی کند. جمهوری فدرال آلمان هماکنون یکی از اعضای سازمان ملل متحد، ناتو، کشورهای گروه هشت و گروه پنج بوده و از بنیانگذاران اتحادیه اروپا است.[۶]
واژه آلمانی (دویچ) (به آلمانی: Deutsch) دارای معنای اولیه متعلق به مردم بودهاست.[۷]در سدهٔ پانزدهم میلادی، نام رسمی حکومت این سرزمین، تویتونیکوم رگنوم (به لاتین: Teutonicum Regnum) یعنی حکومت کشورهای آلمانی به وجود آمد. واژهٔ Deutschland از همین نام گرفته شد.[۸] در زبان فارسی نام آلمان بر میگردد به قبیلهٔ آلامانها که در گذشتههای دور در این کشور میزیستهاند. در زبانهای فرانسوی و اسپانیایی نیز نام این کشور به آلامانها بر میگردد.
§جغرافیای طبیعی[ویرایش]
این کشور دارای ۱۶ ایالت است. بزرگترین ایالت بایرن یا باواریا در جنوب و کوچکترین برمن در شمال غربی است.[۹][۱۰]
آلمان ترکیبی از دشت و جنگل و کوه و ساحل و تعدادی جزیره و مجموعهای از باتلاقها و دریاچهها است. در شمال این کشور سرزمینهای پست قرار دارند که سواحل آن سدبندی شدهاست. دشتهای پست شمالی به دشتهای مرکز آلمان وصل میشوند. بزرگترین دشتهای آلمان دشتهای راین بالا، وستفالن و دشتهای منطقه لایپزیگ هستند. در شمال آلمان تعداد زیادی برکه و دریاچه یافت میشود.[۱۱]
در قلب آلمان رشتهکوههای مرکزی قرار دارند، این رشتهکوهها شمال و جنوب آلمان را از هم جدا میکنند. کوههای هارتس، ارتس، فیشتل، هونسروک و جنگلهای باواریا از شمال به جنوب کشیدهشدهاند. بلندترین کوه آلمان تسوگ اشپیتسه، در قسمت آلمانی رشتهکوه آلپ در جنوب این کشور با ارتفاع ۲۹۶۲ متر است.[۱۲]
§مختصات و موقعیت جغرافیایی[ویرایش]
جمهوری فدرال آلمان در مرکز قارهٔ اروپا قرار دارد. وسعت آن ۳۵۷۱۲۱٫۴۱ کیلومتر مربع است. مرزهای زمینی این کشور در حدود ۳۷۵۷ کیلومتر است. همسایگان آلمان در شمال دانمارک، در غرب بلژیک و هلند، در جنوب لوگزامبورگ، سوئیس،اتریش و فرانسه و در شرق لهستان و جمهوری چک هستند. دریای شمال و دریای بالتیک راههای آلمان به آبهای آزادهستند. سواحل آبی این کشور با این دو دریا حدود ۲۳۸۹ کیلومتر است. طولانیترین رودهای آلمان راین با ۸۵۶ کیلومتر،الب ۷۰۰ کیلومتر و دانوب ۶۴۷ کیلومتر هستند. آبوهوای آلمان معتدل اقیانوس اطلس و قارهای است. بادهای غالب بر آلمان از سمت غرب میوزند.
از نظر وضعیت جغرافیایی آلمان از دریای شمال و بالتیک تا رشتهکوههای آلپ در جنوب به پنج ناحیه بزرگ تقسیم میشوند، سرزمینهای پست در شمال، رشتهکوههای میانه، دامنههای کمارتفاع کوههای میانه در جنوب غربی، دامنههای کوههای آلپ، کوههای آلپ در باواریا. آلمان به طور سنتی پس از جنگ به دو بخش آلمان شرقی و آلمان غربیتقسیم میشود. البته پس از برچیده شدن دیوار برلین به قسمت شرقی به طور رسمی ایالتهای تازه و به قسمتهای غربی ایالتهای قدیمی میگویند.[۶]
§جغرافیای انسانی[ویرایش]
به نقل از ادارهٔ فدرال آمار آلمان، بر اساس سرشماری سراسری که در سال ۲۰۱۱ انجام شدهاست، جمعیت این کشور حدود ۸۰٫۲ میلیون نفر است. از این تعداد، حدود ۷۴ میلیون (۹۲٫۳٪) دارای ملیت آلمانی هستند و حدود ۶٫۲ میلیون (۷٫۷٪) باقیمانده را اتباع خارجی تشکیل میدهند. نوردراین وستفالن با حدود ۱۷ میلیون پر جمعیتترین ایالت آلمان است، پس از آن ایالتهای بایرن و بادن-وورتمبرگ به ترتیب با ۱۲ و ۱۰ میلیون جمعیت قرار دارند. ایالتهای برمن و زارلند کمجمعیتترین ایالتهای آلمان هستند.[۱۳]
تقسیم جمعیت آلمان براساس ایالت
§اتباع خارجی و خارجیتبارها[ویرایش]
بالاترین میزان حضور اتباع خارجی در ایالتهای هامبورگ، هسن، برلین و بادن-وورتمبرگ است. اتباع خارجی در ایالتهای جدید کمتر از ۲ درصد جمعیت را تشکیل میدهند. حدود ۱۹٪ جمعیت آلمان، از خانوادههای مهاجر هستند یا خود مهاجر بودهاند. هامبورگ بالاترین میزان مهاجران را به خود اختصاص دادهاست. جمعیت مهاجران این ایالت به نسبت کل جمعیت حدود ۳۰٪ است. جامعهٔ مهاجر آلمان از ۱۷٫۹٪ از ترکتباران، ۱۳٫۱٪ لهستانیها، ۸٫۷٪ روسها، ۸٫۲ قزاقها و ۵٫۳٪ ایتالیاییتباران تشکیل شدهاست.[۱۳]
حدود ۴۰ میلیون نفر از جمعیت مشغول به کار هستند، از این تعداد ۵۳٫۲ درصد مرد و ۴۶٫۸ درصد را زنان تشکیل میدهند. حدود ۲٫۱ میلیون نفر نیز در آلمان قاقد کار بودند که، نرخ بیکاری بین این افراد (۱۵-۷۴ ساله) ۵٫۱٪ بودهاست.[۱۳]
۴۱ میلیون از جمعیت آلمان را زنان و ۳۹ میلیون باقیمانده را مردان تشکیل میدهند. حدود ۱۸ میلیون ازدواج در آلمان ثبت شدهاست. از این تعداد حدود ۳۴۰۰۰ مربوط به زوجهای همجنس میباشد. جمعیت زیر ۱۸ سالههای آلمان حدود ۱۵٫۷٪ کل جمعیت را تشکیل میدهد. ۱۴٫۱٪ جامعهٔ آلمان ۱۸-۲۹ سال سن دارند. ۲۸٫۲٪ جمعیت ۳۰-۴۹ ساله هستند. ۵۰-۶۴ سالههای این کشور ۲۰٫۸٪ جامعه را تشکیل میدهند و ۲۱٫۲٪ درصد جمعیت نیز بالای ۶۵ سال سن دارند.[۱۴]
هرم جمعیتی آلمان در سال ۲۰۱۱[۱۴]
مردان |
سن |
زنان |
۲٬۷۷۵٬۱۴۰ |
+۷۵ |
۴٬۷۰۰٬۹۹۰ |
۴٬۲۴۹٬۴۶۰ |
۶۵-۷۴ |
۴٬۷۹۱٬۸۶۰ |
۸٬۰۸۴٬۷۹۰ |
۵۰-۶۴ |
۸٬۲۴۸٬۲۹۰ |
۶٬۷۵۲٬۹۰۰ |
۴۰-۴۹ |
۶٬۵۹۲٬۳۹۰ |
۴٬۷۶۵٬۲۸۰ |
۳۰-۳۹ |
۴٬۷۲۸٬۳۱۰ |
۲٬۴۲۷٬۴۰۰ |
۲۵-۲۹ |
۲٬۳۸۷٬۷۵۰ |
۳٬۳۶۳٬۸۶۰ |
۱۸-۲۴ |
۳٬۲۱۲٬۶۹۰ |
۱٬۲۰۹٬۷۴۰ |
۱۵-۱۷ |
۱٬۱۴۸٬۲۷۰ |
۳٬۴۷۴٬۶۳۰ |
۶-۱۴ |
۳٬۳۰۲٬۵۰۰ |
۱٬۰۳۶٬۱۵۰ |
۳-۵ |
۹۸۴٬۳۵۰ |
۱٬۰۱۴٬۲۱۰ |
۰-۳ |
۹۶۸٬۷۴۰ |
زبان رسمی کشور آلمان، زبان آلمانی است.[۱۵] حدود ۹۵٪ مردم این کشور هم به این زبان یا گویشهایی از این زبان سخن میگویند. در عین حال زبانهای اقلیت، دانمارکی ۰٫۰۶٪، فریسی ۰٫۰۱٪، رومی ۰٫۰۸٪ و سوربی توسط ۰٫۰۹٪ جمعیت نیز در آلمان استفاده میشوند.[۱۶][۱۷] بزرگترین گروه زبانی که توسط مهاجران صحبت میشود، زبان ترکی است با ۱٫۸٪ جمعیت و زبان کردی با ۰٫۳٪ جمعیت.[۱۷]
تاریخ آلمان را میتوان به چندین بخش عمده براساس رویدادهای واقع شده، تقسیم کرد.
ژرمنها در دوران باستان آمیزه ناهمگونی از قبایل بودند که اروپا را در محدوده میان رودخانههای راین و ویستولا و میان رود دانوب و دریای شمال و دریای بالتیک اشغال میکردند. رومیان برای شناسایی این اقوام صفت گرمانوس را به کار میبردند.[۱۸] با تصرف سرزمین گل (۵۱ قبل از میلاد) در غرب اروپا توسط ژولیوس سزار امپراتور وقت روم، جنگهای میان ژرمنها و رومیان در کرانههای رود راین برای اولین بار به وقوع پیوست. این جنگها در آغاز با پیروزی نیروهای رومی همراه بود ولی نیروهای رومی هرگز درصدد اشغال دایمی مناطق آنسوی رود راین برنیامدند و این رودخانه همواره از سوی رومیان به عنوان مرز ایده آل امپراتوری روم و ژرمنها شناخته میشد.[۱۹]
گسترهٔ امپراتوری روم مقدس در سال ۱۳۶۰.
هلند به رنگ روشنتر نشان داده شده زیرا در آن سال تنها اسماً بخشی از این امپراتوری بود.
[۲۰]
فرانکها دیگر ژرمنهایی بودند که از گرمانیا به سوی غرب روانه شدند. فرانکها با شکاندن رومیان، در سرزمین گل، حکومت اشان را پایه نهادند، بهمسیحیت گرویدند و این سرزمین را پایگاه تاخت و تازهای پسین شان به سرزمینهای خاوری و دل امپراتوری روم کردند. در شمال نیز فرانکها، دیگر قبایل ژرمن را فرمانبردار خود کردند و رفته رفته امپراتوری برزگی را به هم آوردند که مهار همه ی اروپای باختری مگر شبه جزیره ایبری را در دست داشت. اوج اقتدار امپراتوری فرانک در روزگار شارلمانی بود. او توانست شمال ایتالیا، از جمله رم را به قلمرو اش بیفزاید. پس از ورود اش به رم، پاپاو را امپراتور روم لقب داد. پس از شارلمان بنا بر سنت ژرمنان، قلمرو اش میان پسران اش بخش شد. سرانجام با تجزیه شدن امپراتوری شارلمانی، در نواحی شرقی قلمرو آن، امپراتوری قرون وسطایی آلمان شکل گرفت.[۲۱]
پس از آن دروان پادشاهی مقدس روم بود که در زمان پادشاهی اوتوی اولمعروف به اوتوی کبیر، که از سال ۹۳۶ میلادی آغاز شد؛ با تاسیس امپراتوری جدیدی، بر وحدت آلمانها افزوده گشت؛ و آلمان به صورت یکی از مطرحترین قدرتهای اروپایی درآمد.[۲۱]اختلافات امپراتوری آلمان با مقام پاپ که از زمانهنری سوم و هنری چهارم بروز کرده بود، منجر به قطع روابط با پاپ در زمان پادشاهی شارل چهارم شد. همزمان اصلاحات مذهبی مارتین لوتر، مذهب پروتستان را به وجود آورد و اتحادیه پروتستانها به سال ۱۶۰۸ تشکیل شد.[۲۱]جنگهای ۳۰ ساله که سراسر اروپا را فراگرفت(۱۶۱۸ تا ۱۶۴۸) موجب شد در داخل سرزمین آلمان دو دولت نیرومند اتریش و پروس به وجود آمد.[۲۱]
سازماندهی دولتی بر پایهٔ قانون اساسی است. در رأس دولت رئیس جمهور قرار دارد که نقش وی نمادین است. رئیس حکومت صدراعظم است. وی تعیینکنندهٔ سیاست حکومتی است.[۲۲]
اعلامیه جهانی حقوق بشر رکن جداییناپذیر قانون اساسی آلمان است. ماده ۲۰ قانون اساسی نظام سیاسی، آلمان را با مشخصههای دموکراتیک بودن، اجتماعی بودن، مبتنی بر قانون بودن و فدرال بودن معرفی میکند.[۲۲] قانون اساسی آلمان با باور به سکولاریسم، هرگونه دخالت نهادهای مذهبی در حکومت را منع میکند.[۲۳]
§صدر اعظم و وزیران[ویرایش]
بوندستاگ صدراعظم را برمیگزیند. وی را پیش از انتخابات مجلس فقط میتوان با "رأی عدم اعتماد سازنده" برانداخت. منظور از سازنده این است که مجلس باید جانشینی برای او داشته باشد و تا زمانی که مشخص نباشد چه کسی به جای او مینشیند، نمیتوان او را برکنار کرد. حکومت یا به اصطلاحی دیگر کابینه تشکیل شدهاست از صدر اعظم و وزیران. صدراعظم لزوماً عضو مجلس است، وزیران معمولاً از دل مجلس درمیآیند، اما حتماً لازم نیست چنین باشد. صدراعظم در عمل قدرتمندترین مقام سیاسی است اما مقام تشریفاتی آن پس از رئیس جمهور و رئیس بوندستاگ قرار دارد.
رئیس جمهور توسط همایش اتحادیه (Bundesversammlung)، که آن را به فارسی اجلاس فدرال نیز گفتهاند، انتخاب میشود. همایش اتحادیه تشکیل شدهاست از کل نمایندگان بوندستاگ بعلاوهٔ به تعداد همینان، نمایندگان برگزیدگان مجلسهای ایالتی. این برگزیدگان لزوماً عضو مجلس ایالتی یا سیاستمدار رسمی نیستند، ممکن است مثلاً از چهرههای فرهنگی و هنری باشند.
دادرسی به قصد رعایت حق نیرویی میطلبد که در قوهٔ قضاییه جمع است. بیان حق بر عهدهٔ قاضی است و امر قاضیان را قوهٔ قضاییه سامان میدهد. قضاوت یا تخصصی است یا عمومی در حد قانون اساسی. شاخههای تخصصی قضاوت در دادگاه کار، دادگاه امور اداری، دادگاه امور اجتماعی و دادگاه امور مالی تجسم مییابند. قضاوت در عمومیترین سطحش از نظر بررسی همخوانی تصمیمی، رأیی یا قانونی با قانون اساسی اتحادیه، بر عهدهٔ دادگاه فدرال قانون اساسی است که مرکز آن در کارلسروههاست. در کارلسروهه قاضیان تک تک قوانین مجلس را بررسی نمیکنند. آن قانونی بررسی میشود که شکایت شود که با قانون اساسی تضاد دارد. شکایت پس از طی سلسله مراتبی به دادگاه کارلسروهه میرسد. از آنجایی که دادگاه قانون اساسی فقط از طریق شکایت فعال میشود، به اصطلاح گفته میشود که از خود ابتکار ندارد، یعنی حق ندارد خود رأساًّ تصمیم بگیرد امری را برای بررسی از نظر سازگاری با قانون اساسی در دستور کار خود قرار دهد. دادگاه فدرال قانون اساسی دارای دو مجلس سناست. مجلس اول به قانونهای پایه و مجلس دوم به قانونهای مربوط به امور دولتی میپردازد. هر سنا هشت عضو دارد. نیمی از قاضیان دادگاه قانون اساسی از سوی یک کمیتهٔ ویژهٔ بوندستاگ و نیمی دیگر از سوی بوندسرات انتخاب میشوند. مدت قضاوت آنان در این دادگاه عالی ۱۲ سال است.
آلمان دارای شانزده ایالت میباشد. هر ایالت دارای یک دولت و قانون اساسی و تا حد زیادی خود مختار و بر اساس سازمان داخلی خود مدیریت میشود. مساحت و جمعیت بخشهای ایالتها متفاوت است، مخصوصا بین شهرها و سرزمینهای بزرگ هر ایالت. برای مناطق اداری پنج دولت محلی وجود دارد، یعنی بادن-وورتمبرگ، بارین،هسه، نوردراین-وستفالن و ساکسونی شامل ۲۲ عدد دولت محلی میباشند. از سال ۲۰۰۹ آلمان ۴۰۳ منطقه میباشد، این مناطق شامل ۳۰۱ منطقه روستایی و ۱۰۲ منطقه شهری میباشد. ایالتهای آلمان به صورت زیر میباشد:
امر سیاسی در آلمان در سطوح کشوری و ایالتی و تا حدی کمتر در سطح امور شهری از طریق حزبها و با جانبداری حزبی پیش برده میشود. ادعای پیشبرد سیاست غیرحزبی یا فراحزبی در آلمان بیمعنا و حتا فریبکارانه جلوه میکند. علاوه بر احزاب، مردم میتوانند خواستههای سیاسی خود را از طریق انواع و اقسام تشکلهای پایدار یا موقتی پیش برند. مردم آلمان اهل تشکل هستند. به ندرت خواستهای وجود دارد که برای پیشبرد آن تشکلی پدید نیاید.[نیازمند منبع]
امور و مسائل سیاسی در آلمان در سطوح کشوری و ایالتی و تا حدی کمتر در سطح امور شهری از طریق حزبها و با جانبداری حزبی پیش برده میشود. ادعای پیشبرد سیاست غیرحزبی یا فراحزبی در آلمان بیمعنا و حتی فریبکارانه جلوه میکند.[۲۲]
احزاب نیرومند آلمان عبارت اند از
- حزب دموکرات مسیحی (CDU) و حزب سوسیالمسیحی (CSU)
- حزب سوسیال دموکرات (SPD)
- حزب لیبرال (دموکراتهای آزاد FDP)
- حزب اتحاد ۹۰/سبزها (Bündnis ۹۰/Die Grünen) و
- حزب چپ (Die Linke).
تعداد کثیری هم حزبهای کوچک وجود دارند که به ندرت میتوانند به مجلس راه یابند، زیرا برای ورود به مجلس در هردو سطح ایالتی و کشوری باید ۵ درصد آرا را به دستآورد.[۲۲]
آلمان در سیاست خارجی بازیگر تنها نیست. سیاست آن تقویت بلوکی است که "غرب" خوانده میشود. آلمان در این بلوک سیاست خود را پیش میبرد. یک وجه اصلی سیاست خارجی آلمان فعالیت آن در صحنهٔ اروپا و جهان در چارچوب اتحادیهٔ اروپاست. آلمان نزدیکی ویژهای با فرانسه دارد. همکاری و همراهی با ایالات متحده آمریکا رکن دیگری از سیاست خارجی آلمان فدرال است. آلمان با اسراییل روابط دوستانهٔ ویژهای دارد و تقویت مناسبات با کشورهای عربی را نیز همواره جزو اولویتهای سیاسی خود قرار دادهاست. در سرتاسر جهان مبنای اعلامشده سیاست خارجی آلمان تحکیم صلح، گسترش روابط مودتآمیز و کمک به رشد اقتصادی خاصه در جهان سوم است. در سالهای اخیر حقوق بشر به یک مفهوم راهنمای عمدهٔ در سیاست خارجی آلمان بدل شدهاست.
§آلمان و ایران[ویرایش]
در سایت سفارت آلمان در تهران روابط آلمان و ایران چنین توصیف شدهاست: «ایران و آلمان به تاریخی طولانی در روابط سیاسی خود مینگرند که تا به اوایل قرن هفدهم میرسد. در سال ۱۸۸۵ اولین نمایندگان سیاسی بین ایران و در آن زمان امپراتوری آلمان اعزام شدند. روابط دیپلماتیک بین ایران و جمهوری فدرال آلمان از سال ۱۹۵۲ وجود دارد. این روابط در سالهای گذشته خالی از تشنج نبوده. به عنوان مثال اعلام رأی دادگاه معروف به میکونوس در آوریل ۱۹۹۷ بحرانی طولانی را به دنبال داشت. با سفر موفقیت آمیز ریاست جمهوری اسلامی ایران، آقای خاتمی به آلمان در ژوئن ۲۰۰۰ زیربنایی استوار برای روابط دو کشور گذاشته شد. اخیراً در کنار روابط بازرگانی و فرهنگی، مسئله حقوق بشر و به ویژه نگرانی جامعه بینالمللی در ارتباط با برنامه هستهای ایران درکانون روابط قرار گرفتهاست.»
در سایت سفارت جمهوری اسلامی ایران در برلین روابط ایران و آلمان چنین توصیف شدهاست: «جمهوری اسلامی ایران و جمهوری فدرال آلمان از دیرباز دارای روابطی خوب و سنتی بودهاند. روابط ایران و آلمان که از سابقهای پانصد ساله برخوردار است متکی به خواست و تمایل ملتهای آنهاست که در دورانهای مختلف نظر به ملاحظات امنیتی و منافع مشترک آنها بودهاست. از نظر تاریخی مجموعهای از ملاحظات و عوامل سیاسی، اقتصادی ـ بازرگانی و فرهنگی باعث نزدیکی دو کشور به هم بودهاست. تاریخ دوکشور فراز و نشیبهای زیادی داشته و مناسبات دوجانبه را در دورانهای مختلف تحت تاثیر قرار دادهاست.»
نوشتار اصلی:
اقتصاد آلمان
آلمان بخشی از اتحاد پولی
منطقه یورو (آبی تیره) است، و کشورهای آبی تیره تنها بازارهای مالی منطقه یورو هستند.
آلمان دارای یک بازار اقتصادی اجتماعی با نیروی کار مجرب، موجودی سرمایه بزرگ، سطح پایین فساد، و سطح بالا از نوآوری است. آلمان بزرگ ترین اقتصاد ملی در اروپاست و هم چنین جزو چهار تولید کننده بزرگ در سال ۲۰۰۹ است. بخش خدمات ۷۱٪ از کل تولید ناخالص داخلی، صنعت ۲۸٪ و کشاورزی ۱٪ است. به طور متوسط نرخ بیکاری در ماه مه در آلمان ۶٫۷٪ بودهاست. عرضه نیروی کار نیز با کمبود روبرو بودهاست و تعداد زیادی «کارگر مهمان» (گاست آربایتر "Gastarbeiter") بویژه از ترکیه و یوگسلاوی سابق به کار گرفته شدهاند. از ۱۹۹۰ کمبود نیروی کار در غرب کشور با مهاجرت از شرق، جمهوری دموکراتیک آلمانسابق، نیز مواجه شدهاست. با این حال نرخ متوسط بیکاری در این کشور با افراد نیمه کار به دنبال کار تمام وقت گرفته شدهاست. نرخ بیکاری غیر رسمی در این کشور در سال ۲۰۱۱ ۵٫۷٪ بودهاست.
کشور آلمان در اتحادیه اروپا قانون تعیین میکند و آلمان مدافع سیاسی و اقتصادی اتحادیه اروپا است. آلمان سیاستهای تجاری خود را به طور فزایندهای در موافقت نامه اتحادیه اروپا تایید میکند. آلمان واحد پولی مشترک اروپا، یورو را از ۱ ژانویه سال ۲۰۰۲ معرفی کردهاست. سیاستهای پولی آلمان را اعضای بانک مرکزی اروپا تعیین میکنند. دو دهه پس از اتحاد دو آلمان، استانداردهای زندگی و در آمد سرانه به طور قابل ملاحظه بالا رفتهاست. نوسازی و یکپارچه سازی اقتصاد شرق آلمان یک فرایند طولانی مدت است که تا سال ۲۰۱۹ به طول میانجامد، با انتقال سالانه از غرب به شرق بالغ به حدود ۸۰ میلیارد دلار برنامه ریزی شدهاست. در ژانویه ۲۰۰۹ دولت آلمان تصویب طرح محرک اقتصاد ۵۰ میلیارد یورو برای محافظت بخشهای مختلف از رکود و متعاقب آن افزایش بیکاری است.
یک ماشین
مرسدس بنز. آلمان صادر کننده پیشرو کالا در سالهای ۲۰۰۳ تا ۲۰۰۸ بود.
از بین ۵۰۰ شرکت بزرگ دنیا«از لحاظ سرمایه» ۳۷تای آنها در آلمان میباشد. ده شرکت برتر به ترتیب: دایملر، فولکس واگن،آلیانتس«سودده ترین»، زیمنس، دویچه بانک«دوم در سودده»، ا.آن،دویچه پست، دویچه تلکوم، مترو و ب آ اس اف است. در این میان بیشترین تعداد کارمند برای دویچه پست و بوش است. از برندهای معروف آلمان میتوان به مرسدس بنز، ب ام و، آدیداس، پورشه،فولکس واگن و نیوآ اشاره کرد. آلمان برای شرکتهای کوچک و متوسط تخصصی خود را به رسمیت شناخته شدهاست. حدود ۱۰۰۰ عدد از این نوع شرکتها، رهبران بازار جهانی در بخش خود هستند و دارای برچسب قهرمان پنهان (واضح نیست برای عموم) هستند.
این فهرست شامل بزرگترین گردش مالی در سال ۲۰۰۹ است:
آلمان به دلیل وجود در مرکزاروپا، قطب حمل و نقل اروپا به حساب میآید. آلمان دارای حمل و نقل متراکم و شبکهای مدرن است و در شبکه بزرگراهی و اتوبانی از نظر مقدار و طول رتبه سوم در جهان را داراست. این کشور دارای خط راهآهن پرسرعت است. قطارهای سریعالسیر در آلمان خدمات عمدهای را به شهروندان شهرستانها میدهند و بعضی از با سرعتی حدود ۳۰۰ کیلومتر در ساعت حرکت میکنند. بزرگترین فرودگاه آلمان فرودگاه فرانکفورت است که سومین فرودگاه بزرگ اروپا و مرکز اصلی فعالیت لوفتهانزا میباشد؛ در حالی که فرودگاه برلین تگل و فرودگاه دوسلدورف مراکز فعالیت ایر برلین هستند. عمده فرودگاههای دیگر عبارتند از فرودگاه هامبورگ، فرودگاه کلن/بن، و فرودگاه اشتوتگارت.
آلمان چهارمین کشور جهان از نظر تولید ناخالص داخلی است و بزرگترین صادر کننده کالا (از نظر درآمد) و دومین کشور واردکننده کالا در جهان است. بر اساس آمارهای سازمان جهانی تجارت میزان صادرات آلمان در سال ۲۰۰۶میلادی ۱۳۳/۱ تریلیون دلار بود.
آلمان بجز ذغال سنگ معادن نسبتاً کوچک سنگ آهن، بوکسیت، سنگمس، نیکل، قلع، نقره، پتاس و نمک ذخایر طبیعی نسبتاً کمی دارد و شدیداً به واردات مواد اولیه متکی است. در آلمان صنایع زیادی فعالند، صنایعی چون الکتریکی، مکانیکی، مواد شیمیایی، منسوجات، غذایی و وسایل نقلیه. از آغاز دهه ۱۹۸۰ رشد کلانی در صنایع تکنولوژیپیشرفته روی دادهاست. کارخانههای اتوموبیلسازی بنز، بی. ام. و و فولکس واگن محصولات خود را در تمام دنیا عرضه میکنند. مهمترین صادرات این کشور وسایل نقلیه موتوری و وسایل الکتریکی است.
تعداد افراد شاغل در صنایع خدماتی نزدیک به دو برابر کارکنان صنعت تولیدی است. بانکداری و امور مالی از منابع مهم درآمد ارز خارجی است و شهر فرانکفورت یکی از مراکز اصلی امور مالی و تجاری در جهان و مقر بانک مرکزی اروپاست.
اتحاد دو آلمان در اکتبر ۱۹۹۰ چالش بزرگی را در پیش روی اقتصاد این کشور قرار داد. در گذشته جمهوری دموکراتیک آلماندارای موفقترین اقتصاد در بین کشورهای عضو شورای تعاون اقتصادی کمکان بود، ولی بر حسب میزان و کیفیت تولید محصولات، و سطح زندگی مردم کمتر از آلمان غربی سابق توسعه یافته بود. کیفیت زندگی در نیمه غربی آلمان همچنان بالاتر از نیمه شرقی آن است. در سال ۲۰۰۸ آلمان ششمین کشور مصرف کننده انرژی بود، که حدود ۶۰ درصد از انرژی اولیه آن از خارج وارد میشد. سیاست دولت آلمان ترویج حفاظت از انرژی و استفاده از انرژیهای تجدید پذیر است. دولت آلمان قصد دارد تا کشور از منابع تجدید شونده تا سال ۲۰۵۰ استفاده کنند. در سال ۲۰۱۰ درصد استفاده انرژیها در کشور آلمان به صورت زیر بودهاست: زغال سنگ (۲۲٫۹٪)، گاز طبیعی (۲۱٫۸٪)، انرژی هستهای (۱۰٫۸). ، برق آبی و باد(۱٫۵٪)، و دیگر منابع تجدید پذیر(۷٫۹٪). در سال ۲۰۰۰، دولت و صنعت برق هستهای، توافق کردند برای فازی از نیروگاههای هستهای سال ۲۰۲۱. آلمان متعهد است به پروتکل کیوتو و چند معاهدات دیگر ترویج تنوع زیستی، استانداردهای گسیل کم، بازیافت و استفاده از انرژی تجدید پذیر و پشتیبانی از توسعه پایدار در سطح جهانی است. دولت آلمان کاهش گسترده فعالیتهای انتشار و تولید گازهای گلخانهای را آغاز کردهاست. با این وجود این کشور بالاترین میزان انتشار گازهای گلخانهای در اتحادیه اروپا تا سال ۲۰۱۰ را دارا بوده است. مطابق گزارش ACEEE، آلمان در سال ۲۰۱۴ از نظر بهرهوری انرژی در جایگاه نخست جهان قرار داشته است.[۲۵]
§علم و تکنولوژی[ویرایش]
دستاوردهای آلمان در زمینه علم بسیار مهم و چشمگیر بوده است به طوری که اساس اقتصاد کشور را بنا کرده است.جایزه نوبل به ۱۰۴ آلمانی رسیده است که بیشتر آنها در قرن بیستم بوده است. دانشمندان آلمانی بیشتر از هر کشوری موفق به دریافت این جایزه شدهاند که بیشتر در زمینهٔ پزشکی، فیزیک و شیمی هست. کارهای آلبرت انیشتین وماکس پلانک پایهگذار فیزیک نوین هستند که بعدها توسط دو آلمانی دیگر به نامهای ورنر هایزنبرگ و ماکس بورن پیشرفت کرد.ویلهلم رونتگن داشمند برجسنه دیگر موفق به کشف اشعه ایکس شد و اولین کسی بود که جایزه نوبل فیزیک را در سال ۱۹۰۱ به دستآورد. اتو هان به عنوان پیشگام در پرتوزایی در سال ۱۹۳۸ موفق به کشف شکاف هستهای کرد در حالی کهرابرت کخ و فردیناند کوهن میکروبیولوژی را توسعه دادند. تعداد بیشماری از درخشانترین ریاضی دانان تاریخ در آلمان متولد شدهاند که عبارتند از کارل فردریش گاوس،داوید هیلبرت، برنهارت ریمان ،گوتفرید لایبنیتس و فلیکس کلاین. آلمان خانهٔ تعداد زیادی مخترعان و مهندسان بوده است مانند هانس گایگر ،کنراد تسوزه، رودولف دیزل و کارل بنز که خدمات مهمی در خودروسازی و کامپیوتر سازی داشتهاند. ورنر فون براون موفق به ساخت اولین وی-۲ موشک بالستیک فضا پیما شد که بعدها نطریات او در ناسا برای پروژه سفر به ماه استفاده شد. کارهای ارزشمند هاینریش هرتز کاشف تابش الکترومغناطیسی نیز از خدمات بی مانند دانشمندان آلمانی در تاریخ علم بوده است.
تیم ملی فوتبال این کشور ۴{که به اصطلاح چهار ستاره شده****} بار قهرمان جام جهانی شده و چهار بار در این مسابقات به مقام دوم دست یافته است. ۳بار قهرمان اروپا شده و تنها دروازبان جهان که لقب بهترین بازیکن سال را گرفت الیور کان از آلمان بود. لقب از اسارت تا قهرمان مربوط به فریتز والتر، فوتبالیست افسانهای این کشور بود. در جام جهانی فوتبال ۲۰۱۴ مانوئل نویر عنوان بهترین سنگربان جهان را کسب کرد و برنده دستکش طلا گردید. باشگاه فوتبال بایرن مونیخو باشگاه فوتبال بروسیا دورتموند از دو تیم مشهور این کشور در سطح جهانی هستند که طی سالیانی است که در رقابت های معتبر بوندس لیگا، جام حذفی آلمان، سوپر جام فوتبال آلمان و نیز در آخرین بار در قالب رقابت های لیگ قهرمانان اروپا به مصاف هم رفته اند. از دیدار این دو تیم به نام کلاسیک آلمان یا دِر کلاسیکر یاد می شود. موفق ترین راننده در مسابقات اتومبیل رانی، مایکل شوماخر با ۷ قهرمانی جهانی است.